Organizacja przestrzeni powietrznej i ruchu lotniczego tom II
Organizacja przestrzeni powietrznej. Tom II to podręcznik akademicki poświęcony funkcjonowaniu współczesnego lotnictwa cywilnego, ze szczególnym uwzględnieniem systemów zarządzania ruchem lotniczym (ATM), infrastruktury portów lotniczych oraz specyfiki rynku usług lotniczych w Polsce i Unii Europejskiej.
Autorzy w przystępny sposób przedstawiają kluczowe zagadnienia operacyjne i zarządcze w lotnictwie. Omawiają strukturę i funkcje systemów ATM, zasady naliczania opłat nawigacyjnych i lotniskowych,
a także planowanie i organizację przestrzenną portów lotniczych. Odwołując się do europejskich inicjatyw takich jak SESAR i E-OCVM, autorzy szczególną uwagę poświęcają analizom operacyjnym, symulacjom oraz metodyce zarządzania projektami badawczo-rozwojowymi w sektorze lotniczym.
Podręcznik adresowany jest do studentów kierunków lotniczych i osób przygotowujących się do pracy w obszarach zarządzania ruchem lotniczym i planowania infrastruktury. Może również stanowić wsparcie merytoryczne dla pracowników administracji lotniczej i specjalistów zaangażowanych w rozwój nowoczesnych systemów ATM.
Słowo wstępne 11
Systemy Zarządzania Ruchem Lotniczym (ATM) 13
Wprowadzenie 15
1. Wykaz funkcjonalności systemów ATM 16
2. Przegląd (wybranych) systemów ATM 20
2.1. Zintegrowany system komunikacji głosowej 20
2.2. Informacyjny system radarowy kontroli ruchu lotniczego 24
2.3. Komponenty systemu 24
2.4. Lokalny system wstępnego przetwarzania planów lotu 25
Przypisy i objaśnienia 28
, Krzysztof Banaszek
Rynek usług lotniczych i jego charakterystyka 29
1. Rynek usług transportu lotniczego i żeglugi powietrznej w Polsce
(geneza, regulacje, tendencje rozwojowe, kierunek rozwoju polskich
portów lotniczych i dostawców usług ATM/CNS) 31
2. Zasady finansowania usług portów lotniczych i żeglugi powietrznej
w przepisach ICAO i przepisach UE 32
3. Opłaty nawigacyjne – opłaty związane z świadczeniem służb żeglugi
powietrznej i innych usług powiązanych 38
4. Podstawy kosztowe opłat nawigacyjnych (trasowych oraz terminalowych) 40
5. Opłaty lotniskowe w Polsce 43
6. System skuteczności działania ATM w Unii Europejskiej
funkcjonujący w ramach SES 46
7. Plany skuteczności działania i okresy referencyjne 52
Przypisy i objaśnienia 61
Infrastruktura Portów Lotniczych 65
1. Charakterystyka lotnisk 67
2. Projektowanie lotniska 69
3. Kodowe oznaczniki lotnisk według IATA oraz ICAO 70
4. Landside&Airside 71
4.1. Różnica między drogą startową a pasem startowym 72
4.2. Oznakowanie dróg startowych 72
4.3. PCN – Pavement Classification Number 77
4.4. Światła podejścia i oznakowanie RWY 77
4.5. Dystanse na RWY 79
4.6. Oznakowanie i oświetlenie dróg kołowania 80
5. Osłona meteo lotniska 80
6. Przestrzeń powietrzna wokół lotniska 83
7. Urządzenia wspomagające pracę ATCO na lotnisku 86
7.1. ACDM 86
7.2. ATIS 87
7.3. ACARS 87
7.4. CPDLC 87
7.5. EFS 88
7.6. SMR 88
7.7. A-SMGCS 89
8. Przepustowość lotniska 89
Analizy i symulacje 93
1. Symulacje 95
1.1. Definicje 95
1.2. Rodzaje symulacji i narzędzi 95
1.3. Strategic Tool 96
1.4. Fast Time Simulator 97
1.5. Real Time Simulator 101
2. Metodologia przeprowadzania symulacji i analiz 102
2.1. Metodologia badań naukowych IMRAD 102
2.2. Metoda symulacji w NEST 103
3. Cele symulacji 103
4. Dane 104
4.1. Analiza danych 105
4.2. Metody statystyczne w analizie danych 105
4.3. Etapy analizy danych 106
4.4. Błędy popełniane przy analizie danych 107
5. Realizacja i zarządzanie projektem 108
6. Przykładowe tematy projektów do wykonania w ramach przedmiotu 108
Przypisy i objaśnienia 109
, Jarosław Piełunowicz
Zarządzanie Projektami B+R 111
1. Zarządzanie projektami badawczo-rozwojowymi w świetle nauk
o zarządzaniu 113
1.1. Główne właściwości projektu 113
1.2. Dziedzina zarządzania projektami 114
1.3. Przegląd metodyk zarządzania projektami 114
1.4. Wykorzystanie metodyk w zależności od charakteru projektu 117
2. Główne uwarunkowania prowadzenia projektów B+R 119
2.1. Wyjątkowe cechy projektów B+R 119
2.2. Typologia projektów B+R 119
3. Modele definiowania projektu oraz analiza systemowa jako podstawa
zarządzania projektami B+R 121
3.1. Definiowanie wymagań dla projektu B+R 121
3.2. Modele definiowania projektu B+R 126
3.3. Modele biznesowe 128
3.4. Analiza systemowa 129
4. Algorytm zarządzania projektem B+R oraz dokumentacja zarządcza 131
4.1. 7 Pryncypiów (zasad) PRINCE2 131
4.2. Organizacja projektu 132
4.3. Zasady zarządzania pakietami projektów B+R 137
Organizacja Projektu B+R na przykładzie Pr-118 iTEC w PAŻP 139
5. Przygotowanie i inicjowanie projektu 142
5.1. Przygotowanie projektu 142
5.2. Uzasadnienie biznesowe 142
5.3. Inicjowanie projektu 143
5.4. Przygotowanie i inicjowanie projektu zgodnie z metodyką PAŻP 144
6. Pomocnicza dokumentacja projektowa 145
6.1. Plan zarządzania projektem 145
6.2. Plan zarządzania komunikacją 145
6.3. Plan zarządzania jakością 147
6.4. Plan zarządzania kosztami 147
6.5. Plan zarządzania ryzykiem 149
7. Faza realizacji projektu 150
7.1. Sterowanie etapami 150
7.2. Zarządzanie dostarczaniem produktów 152
7.3. Zarządzanie Zakresem Etapu 152
7.4. Zamknięcie i zakończenie projektu 153
8. Informatyczne wsparcie procesu zarządzania projektem B+R 153
8.1. Narzędzia wspierające zarządzanie projektami 153
8.2. Narzędzia informatyczne wspierające planowanie projektu 154
8.3. Narzędzia informatyczne wspierające zarządzanie projektem 154
9. Zagadnienie komercjalizacji prac badawczo-rozwojowych 154
9.1. Komercjalizacja wiedzy 154
9.2. Modele komercjalizacji 155
10. Wyzwania badawczo-rozwojowe w PAŻP 155
10.1. Wyzwania badawczo-rozwojowe dla europejskiego ATM 155
10.2. Strategia PAŻP 155
10.3. Cele operacyjno-techniczne jako podstawa wyzwań
badawczo-rozwojowych w PAŻP 156
11. PAŻP w SES ATM Research (SESAR) 160
11.1. SESAR – Komponent badawczo-rozwojowy europejskiego ATM 160
11.2. Cykl życia koncepcji w ramach SESAR 161
11.3. Organizacja programu SESAR 2020 161
11.4. Udział PAŻP w programie SESAR2020 162
12. Cykl życia koncepcji innowacyjnej w ATM – od inwencji do wdrożenia –
zgodnie z E-OCVM 164
12.1. Cykl życia koncepcji innowacyjnej 164
12.2. Rozwój konceptu zgodnie z E-OCVM 165
12.3. Weryfikacja uzasadnienia biznesowego w trakcie pracy
z E-OCVM 166
12.4. Pryncypia metodologii E-OCVM 166
13. Praktyka zarządzania projektami B+R w zakresie rozwoju i wdrażania
systemów zarządzania ruchem lotniczym 167
13.1. Projekt rozwój narzędzi do zarządzania konfliktami w systemie
ATM – PJ.10 Wave1 i PJ.18 Wave2 SESAR2020 167
13.2. Program rozwoju systemu ATM jako przykład koncepcji rozwoju
systemów ATM uwzględniających elementy B+R 168
Przypisy i objaśnienia 168