Mieszkanie dla zdrowia. Projektowanie dla przyszłych seniorów

Przeglądaj Mieszkanie dla zdrowia. Projektowanie dla przyszłych seniorów

Jako architekci i  projektanci stanęliśmy przed wyzwaniem poszukiwania nowych rozwiązań projektowych dla nowych seniorów, koniecznych w obliczu globalnego trendu starzejących się społeczeństw. W książce zaprezentowano badania oraz dane dotyczące nowych cech przyszłych seniorów, ich nowych kompetencji i  umiejętności, ale również nowych potrzeb przestrzennych w środowisku zamieszkania, w tym aspekty związane z  innowacyjnymi rozwiązaniami telemedycznymi, pozwalającymi w przyszłości na redefinicję funkcji obiektów ochrony zdrowia i transpozycję ich komponentów do przestrzeni zamieszkania seniorów.

Zmiany pokoleniowe w zakresie kompetencji cyfrowych seniorów, w obszarze ich wydłużonej aktywności zawodowej czy społecznej, jak również innowacyjne technologie medyczne zwiększają potencjał środowiska zamieszkania jako wspierającego zdrowie starzejących się pokoleń. Przestrzeń zamieszkania, która uwzględni nowe cechy przyszłych seniorów, ich nowe kompetencje, ale i nowe potrzeby przestrzenne, może stać się jedyną możliwą odpowiedzią na zwiększające się zapotrzebowanie starzejących się społeczeństw na dostęp do systemu ochrony zdrowia. Wykorzystanie w  projektowaniu architektonicznym nowych technologii i  innowacji w  zakresie usług medycznych może wesprzeć kreowanie przestrzeni do mieszkania, które jednocześnie staną się przestrzenią ochrony zdrowia. Pozwoli to na redefinicję formy i funkcji środowiska zamieszkania w kierunku środowiska, które jeszcze bardziej wspiera procesy leczenia, rehabilitacji czy profilaktyki.

- Agata Gawlak

Z recenzji

Praca bardzo interesująca i potrzebna. Pomimo że temat starzenia się społeczeństw oraz potrzeb seniorów wydaje się wyeksploatowany, to Autorka znalazła innowacyjny punkt widzenia. Rozważa potrzeby przyszłych seniorów, biorąc pod uwagę niezwykle szybko następujące zmiany w relacjach pomiędzy ludźmi i środowiskiem wirtualnym, bierze pod uwagę postęp w technologiach organizujących życie w różnych wymiarach. Słusznie uważa, że będą one wpływać na potrzeby, możliwości i umiejętności korzystania z nowych rozwiązań sprzyjających komfortowi życia i komfortowi starzenia się, a seniorzy przyszli będą inni niż obecni. Autorka słusznie opiera się na założeniu, że naj-lepszym środowiskiem starzenia się jest mieszkanie i najbliższe otoczenie. Wpisuje się w aktualną tendencję Agni in Place.

Praca wnosi do dyscypliny architektura i urbanistyka duży materiał poznawczy, oryginalne ujęcie tematu odpowiadające na wyzwania przyszłości i oryginalne propozycje kształtowania środowiska życia dla przyszłych seniorów w skali mieszkania, najbliższego otoczenia i wsparcia w skali miasta.

- prof. dr hab. inż. arch. Grażyna Schneider-Skalska

Zdaniem opiniodawcy dysertacja stanowi oryginalne rozwiązanie problemu naukowego, wnosi do dyscypliny architektura i urbanistyka bogaty, oryginalny materiał i wyniki badań, stanowi cenny wkład w rozwój dyscypliny.

- dr hab. inż. arch. Tomasz Wagner, prof. PŚ

Spis treści

OD AUTORKI    9

I WPROWADZENIE    11
1. Geneza problemu 11
2. Cel i zakres pracy    14
3. Sformułowanie metody 19
4. Stan badań 21
4.1. Zdrowe mieszkanie. Komplementarność formy i funkcji 21
4.2. Mieszkanie dla zdrowia - ,,szpital bez ścian"? 30

II ZDROWIE A POTRZEBY PRZESTRZENNE NOWYCH SENIORÓW 34
5. Uwarunkowania historyczne. Ewolucja formy i technologii obiektów ochrony zdrowia. Od Asklepiejonu do „Healthy Cities" 34
6. Parametry zdrowego starzenia się 57
6.1. Koncepcje zdrowia 57
6.2. Zdrowy człowiek vs zdrowe społeczeństwo. Parametry mierzalne 61
7. Cechy psycha-fizyczne i socjo-społeczne przyszłych pokoleń a przestrzeń zamieszkania 64
7.1. Proces starzenia    64
7.2. Ocena sprawności osób starszych a ich potrzeby przestrzenne 67
7.3. Aktywność zawodowa i społeczna 73
7.4. Zdolności poznawcze. Nowe media i społeczeństwo informacyjne 78
7.5. Wizerunek starości 82
7.5.1. Oswajanie starości 86
8. Ochrona zdrowia dla starzejącego się społeczeństwa. Forma i funkcja 90
8.1. Poradnie geriatryczne 90
8.2. Szpitale geriatryczne    91
8.3. Koszty opieki szpitalnej 99
8.4. System opieki długoterminowej pozaszpitalnej, jako forma zamieszkania 101
8.5. Personalizacja w ochronie zdrowia     107
9. Technologia do mieszkania w służbie zdrowemu starzeniu 110
9.1. Telemedycyna 110
9.1.1. Privacy by design 116
9.1.2. Agregacja informacji i zarządzanie informacją 117
9.2. Technologie medyczne w środowisku zamieszkania 119
9.3. Transport a ochrona zdrowia w miejscu zamieszkania 123 

III OCZEKIWANIA PRZESTRZENNE MŁODYCH LUDZI WOBEC MIEJSCA ZAMIESZKANIA NA STAROŚĆ 130
10. Diagnoza potrzeb mieszkaniowych przyszłych seniorów 130
10.1. Wprowadzenie do badania 130
10.2. Sondaż diagnostyczny 132
10.3. Wyniki 133
10.3.1. Korelacje w obszarze uzyskanych danych 137
10.4. Analiza porównawcza wyników z lat: 2020, 2011 i 2007 151
10.5. Badanie uzupełniające „Perspektywa starzenia się" 156
10.6. Wnioski 157

IV ŚRODOWISKO ZAMIESZKANIA JAKO MIEJSCE ZDROWEGO STARZENIA SIĘ 160
11. Zdrowa przestrzeń starzenia    160
11.1. Architektura stricte senioralna    164
11.2. Mieszkalnictwo wspomagane dla osób starszych 167
11.3. Co-housing     172
11.4. Kontrolowany social-mix 180
11.5. Synergiczny habitat: kreatywne partnerstwo pokoleń 185
11.6. Alternatywne gospodarstwa opiekuńcze 188
11.7. Podsumowanie 191

V WIELOKRYTERIALNA OCENA PRZESTRZENI MIESZKANIOWEJ DLA SENIORÓW 195
12. Wprowadzenie     195
13. Kryteria oceny 196
13.1. Dostępność przestrzeni (k1) 197
13.2. Różnorodność (k2) 198
13.3. Czytelność (k3)    199
13.4. Adaptacyjność (k4) 200
13.5. Innowacje i technologia (k5) 201
13.6. Sensoryczność (k6) 201
13.7. Personalizacja (k7) 203
13.8. Zanieczyszczenia (k8)    203
14. Ustalenie wag kryteriów     204
15. Implementacja metody: ewaluacja przykładowego środowiska zamieszkania seniorów w Poznaniu 206
15.1. Wprowadzenie 206
15.2. Ewaluacja 213
15.3. Wnioski 215
16. Ocena dostępności wybranych przestrzeni do mieszkania we wskazanym obszarze z wykorzystaniem symulatorów starości 216

VI EKSPERYMENTALNA OCENA PRZESTRZENI DLA ZDROWEGO STARZENIA SIĘ 223

17. Mieszkanie dla seniora. Koncepcje futurystyczne 223
17.1. Projektowanie spekulatywne 223
17.1.1. Futurystyczne projektowanie strategiczne 224
17.2 Przestrzeń zamieszkania dla seniora przyszłości 228
17.2.1. Mieszkanie przyszłości dla seniora 229

VII PODSUMOWANIE 234
18. Perspektywy rozwoju - mieszkanie, które leczy. Transformacja i transpozycja formy i funkcji 234
19. Nowa piramida potrzeb mieszkaniowych przyszłych seniorów 236
20. Wnioski z badań 238
21. Wytyczne projektowe 238
22. Podsumowanie. Mieszkanie dla zdrowia. Projektowanie dla przyszłych seniorów 241

VIII BIBLIOGRAFIA 244
23. Literatura 244
24. Raporty i strategie 256
25. Źródła internetowe 259
26. Akty prawne 260

IX SPIS ILUSTRACJI 261
X SPIS TABEL 270
XI SPIS WYKRESÓW 272